Budowa geologiczna

Okolice Osuchowej to rejon pogranicza wielkiej kry kontynentalnej obejmującej północno-wschodnią część Europy. Jej krawędź przebiega przez Mazowsze oddzielając struktury krystaliczne od grubych warstw skał osadowych, wielokrotnie pofałdowanych, typowych dla południowo-zachodniej części Polski. Głębokość zalegania twardych warstw Platformy Wschodnioeuropejskiej wzrasta w kierunku centrum Niziny Mazowieckiej zwanej Kotliną Warszawską. Na terenie Międzyrzecza Łomżyńskiego sztywne podłoże prekambryjskie występuje już na głębokości około 2000m.

www.zumi.pl

Nowa Osuchowa - Ulica Polna na Wilkowej

Ponad tymi skałami zalegają głównie iły, piaski i żwiry pochodzące z młodszych epok geologicznych (pliocen i miocen), podczas których zachodziła sedymentacja lodowcowa na niespotykaną później skalę. Osady piaszczysto- żwirowe mają tu miąższość do 500m. Tylko wierzchnie warstwy ukształtowały się w okresie czwartorzędu . Warstwy powierzchniowe wykazują liczne zaburzenia i nawet na niewielkiej przestrzeni ich grubość jest bardzo zmienna. Ich układ uwarunkowany został dynamicznymi procesami geologicznymi w okresie ustępowania ostatnich zlodowaceń(15-8tys. lat temu). wody powstałe z topniejącego lodu odpływając na zachód Pradoliną Bugu utrwalały współczesny wizerunek rzeźby terenu.

www.zumi.pl

Nowa Osuchowa widok centralnej części.

Zanik pokrywy lodowej na obszarze obecnego Półwyspu Skandynawskiego rozpoczął powolny proces wypiętrzania podłoża. W okresie ostatnich 15 tysięcy lat również tereny Międzyrzecza Łomżyńskiego wydźwignęły się o ponad 50 m. Rocznie bezwzględna wysokość terenu zwiększała się zatem o około 4mm. Współcześnie tempo ruchów wypiętrzających staje się coraz powolniejsze i na obszarze Puszczy Białej nie przekracza 0,5 – 1,5 mm wciągu roku.

Ukształtowanie powierzchni

W okolicach Osuchowej teren jest prawie równinny. Deniwelacje nie przekraczają 5 metrów. Ledwie zauważalna falistość powierzchni urozmaicona jest niewielkimi pagórkami wydm, łagodnie zarysowana dolina rzeki Tuchełki

oraz obniżeniami o charakterze bagiennym. Tylko na otwartej przestrzeni widać różnice wysokości pól i łąk, położonych 110-116 m n.p.m. Erozja eoliczna (wietrzna) oraz inne czynniki atmosferyczne znacznie zatarły dawny polodowcowy obraz urzeźbienia powierzchni.

Jest on nieco monotonny. Znamienną cechą krajobrazu jawi się natomiast bogactwo innych jego elementów, takich jak sieć wodna i szata roślinna. Warstwy przypowierzchniowe wykazują liczne zaburzenia, pofalowania, przemieszczenia i zmienną grubość. Wpłynęła na to dynamika procesów sedymentacyjnych w okresie zlodowaceń. Układ warstw i ich charakter zależały często od przebiegu lokalnych cieków tworzących się u czoła topniejącego lądolodu.

Dużą rolę odegrały też wiatry wiejące na przedpolu tej strefy. One to usypywały liczne pasma wydm w pobliskich lasach. Decydujące znaczenie miało pod tym względem zlodowacenie środkowopolskie (300-170 tys. lat temu) oraz stosunkowo niedawne (około 15-8 tys. lat temu) zlodowacenie bałtyckie. Chociaż to ostatnie nie objęło swym zasięgiem interesującego nas terenu, spowodowało silną erozję wodną wzdłuż tzw. Pradoliny Bugu.

Wody powierzchniowe

W pobliżu Osuchowej występują różne formy wód powierzchniowych – rzeczki, stawy, bagna.(…) Należy jednak zaznaczyć, że są to formy stosunkowo niewielkie, acz bardzo istotne z punktu widzenia ich funkcji gospodarczych. Największą rzeką w tej okolicy jest Tuchełka.

Jej źródła znajdują się kilka kilometrów na południowy zachód od Ostrowi Mazowieckiej, pomiędzy miejscowościami Nagoszewo i Grabownica.

Tuchełka przepływa tuż przy południowym skraju Osuchowej, następnie pozostawiając po prawej stronie Zastruże, Dybki, Przyjmy i Porębę-Kocęby podąża na południe ku dolinie Bugu. Jej ujście znajduje się w pobliżu wsi Tuchlin. Charakterystycznym elementem krajobrazu Osuchowej są stawy hodowlane. W połączeniu z leśnym otoczeniem stwarzają namiastkę naturalnego pojezierza. Spotykane są tu tzw. Oczka wodne – małe zagłębienia polodowcowe wypełnione wodą oraz niewielkie leśne bagienka (Igiełkowe, Bąkowa, Bielawy, Stoki, Klin) obfitujące w rzadkie fauny i flory.

www.zumi.pl

Stawy rybne w Nowej Osuchowej

Warunki klimatyczne

W porównaniu z warunkami klimatycznymi środkowej części Mazowsza, leżącej za linią Bugu, teren Puszczy Białej odznacza się cechami kontynentalnymi. Świadczy o tym znacznie większa amplituda roczna temperatur (25 st.) niż w okolicach Warszawy (22st.). Wiatry tłumione są przez gęste kompleksy leśne. Jednak bliskość naturalnego "korytarza” jakim jest Dolina Bugu, ukierunkowuje równoleżnikowo i tak przeważające w całym kraju wiatry zachodnie.

Długość okresu wegetacyjnego, za który przyjmuje się liczbę dni ze średnią temperaturą dobową powyżej +5st. C, wynosi w okolicach Osuchowej około 200 dni. Zachmurzenie w ciągu roku jest bardzo zmienne. Wskaźniki obiektywne określają przeważający tu stan pogody jako jedną z regionalnych odmian klimatu umiarkowanego przejściowego.

Gleby

Na obszarze Osuchowej występują przeważnie gleby bielicowe powstałe w miejscu wykarczowanej puszczy. Kwasy organiczne, będące jednym z produktów rozkładającego się igliwia, wnikając wraz z wodą deszczową w glebę powodowały wypłukiwanie soli mineralnych z warstwy przypowierzchniowej. Proces ten trwający przez kilka tysięcy lat zdecydował o słabej urodzajności pól uprawnych na puszczańskich polanach. Najczęściej uprawiane jest żyto, pszenżyto, ziemniaki i owies. Jakość gleb kwalifikuje się do najniższych klas bonitacyjnych, czyli V i VI.

Teren Osuchowej został uznany za obszar o niekorzystnych warunkach gospodarowania. Bielice, które tu występują są,,…ubogie w składniki pokarmowe i należą do najsłabszych w kraju. Wykształtowały się one przede wszystkim na piaskach luźnych i słabo gliniastych torfach niskich, na mułach oraz niewielkich płatach glin piaszczystych i piasków naglinowych. ”Mała żyzność gleb nie zmieniła jednak faktu, że przez dwa ostatnie stulecia większość mieszkańców,,…łączyła różne zajęcia żyjąc z rolnictwa i dorabiając sobie rzemiosłem, usługami, handlem, transportem.”

Rolnictwo

Rolnictwo w Osuchowej jest mało rozwinięte, większość to małe gospodarstwa poniżej 10 hektarów. Mało, kto żyje tu tylko z dochodów z gospodarstwa.  

Przeciętne gospodarstwo posiada 2 – 3 krowy, kilka świń i parę kurek. Dlatego też coraz więcej osób w ogóle rezygnuje z gospodarowania a ziemie wydzierżawia lub zalesia.

Niska dochodowość z gospodarstw zmusza Osuchowiaków do szukania pracy poza miejscem zamieszkania. Najczęściej znajdują zatrudnienie w pobliskiej Ostrowi lub Warszawie.  Ci, co nadal uprawiają ziemie robią to z szacunku dla ziemi i dorobku rodziców oraz z zamiłowania do ziemi.