O Osuchowej – Historia

1203
pierwsza wzmianka w źródłach historycznych o Nowej Osuchowej

1203 – Idąca z zachodu na wschód droga przez Osuchową (obecną ul. Wilkową), posiadała charakter obronny. Przez cały bowiem XI i XII wiek od północnego wschodu napierali na ten region Jadźwingowie.

1203 – Wiadomości o komorach celnych na Bugu w Drohiczynie, Broku, Brańsku i Wyszkowie.

1207-1247 – Panował Konrad Mazowiecki, syn Kazimierza Sprawiedliwego, pierwszy samodzielny książę mazowiecki.
– Formowanie się stanu rycersko-szlacheckiego.
– Potwierdził nadanie biskupom płockim Puszczy Białej.

1315 – Zaraza morowa wyludnia Mazowsze i inne dzielnice Polski.

1322 – Bitwa wojów mazurskich z Litwinami koło Ochudna w okolicach Długosiodła. Miał w niej zginąć Dawid, zięć Giedymina, wielkiego księcia Litwy.¹

1339 – Książę Trojden nadaje wsi Warszawa prawa miejskie. Buduje dwór książęcy i opasuje go murem. Tam rezydował.

1348 – Ze wschodu przyszła kolejna zaraza. Wymarła 1/4 ludności Mazowsza.

1387 – Biskup Płocki Ścibor założył parafię w Wyszkowie.

1400 – Książę mazowiecki Janusz Starszy (panował 1379-1429) zamienia dotychczasową osadę leśną Ostrovię w wieś czynszową na prawie chełmińskim i przeznacza do zagospodarowania obszar 100 włók (ok. 1700 ha). Założył tu dwór książęcy, ufundował kościół parafialny pod wezwaniem św. Jadwigi Śląskiej i ustanowił siedzibę sądów książęcych.²

1403 – Różan otrzymuje prawa miejskie.

1425 – Kolejne śmiercionośne morowe powietrze na Mazowszu i w Polsce.

1434 – 20 marca w Różanie Ostrów otrzymuje prawa miejskie chełmińskie od Bolesława IV. Zwolnienie mieszkańców od ciężarów książęcych na 12 lat.³

1454-1466 – Ostatnie wyniszczające wojny z Krzyżakami z udziałem Mazowszan, zakończone pokojem toruńskim, dającym wreszcie pokój tym obszarom.

1480 – Powstaje parafia w Długosiodle.

1502 – Wyszków otrzymuje prawa miejskie chełmińskie od Biskupa Płockiego Jana Lubrańskego.

1542-1560 – Budowa kościoła murowanego w Broku. Obecnie zabytek architektury renesansowej.

1650 – w wykazie bartników w Osuchowej lustracja dóbr biskupich wymienia nazwiska: Jan Kabat, Jakub Osuchowski, Jakub Pych.

1730 – 4 lutego biskup płocki Antoni Sebastian Dembowski wydał przywilej dla Osuchowej. Odbiorcami jego uczynił włościan Jana Deptułę, Pawła Żegotę i innych. Na mocy tego przywileju włościanie osuchowscy posiadali prawo polowania na zwierzynę, wyrębu drzew itp.

1773 – Osuchowa liczyła 49 osad ludzkich.

1821 – pierwsze wiarygodne dane o szkole w Osuchowej z lat 1821-1823. Na początku tego okresu uczyło się tutaj 18 chłopców i 7 dziewcząt, w 1823 roku szkoła ta liczyła 20 uczniów. Nauczycielem w tym czasie był Michał Czarnecki. Później w materiale archiwalnym nie znajdujemy wzmianki o szkole w Osuchowej. Z tego wniosek, że tzw. szkoły rządowej tu nie było, co nie oznacza, że nie istniały na tym obszarze żadne formy edukacji dzieci. Inne źródło informuje: „Trzymali nauczyciela swoim kosztem we wsi; pomimo tego jednak zmuszeni byli płacić szkolne proboszczowi z Poręby”.

1827 – w Osuchowej było 59 domów i 390 mieszkańców.

1. Syska H. – Na wiązance z białej róży, LSW, Warszawa, 1986, s. 9. ↩︎
2. Gawrecki H. – Przywileje, nadania i swobody przez królów polskich, książąt mazowieckich i biskupów płockich udzielone miastom województwa płockiego, Warszawa, 1827. ↩︎
3. Z dziejów miasta i powiatu Ostrów, s. 83, AGAD Dokumenty pergaminowe, nr 3477. ↩︎